KOBİ'LERDE YÖNETİM SÜRECİ

Küçük işletmelerde, tüm işletme fonksiyonları bir veya birkaç kişi tarafından yürütülmekte, olup, bu fonksiyonları organizasyon içinde yürütecek yeterli kadro maalesef oluşturulmuyor.

Orta ve büyük ölçekli işletmeler, işletme fonksiyonlarıyla ilgili faaliyetlerinin her birisinin gerçekleştirilebilmesi için ayrı ayrı yöneticilere ihtiyaç duyarlar, oysa küçük işletmelerde bu faaliyetler tek bir yönetici veya işletme sahibinin kendisi tarafından yürütülmektedir. Küçük işletme yöneticisinin elinde, insan kaynağı, sermaye, makine, yöntem ve zaman olarak kısıtlı kaynaklar bulunduğundan, etkili yönetim becerileri daha büyük bir önem taşımaktadır.

Bu nedenle küçük işletmeler kaliteli işgücüne ve güçlü yöneticilik özelliklerine sahip olan çalışanlara ihtiyaç duyarlar.

Sürekli değişen pazar koşulları ve küreselleşme süreci içinde; bilgi akışını sağlıklı, doğru ve kapsamlı bir şekilde alabilen, bu bilgiyi doğru ve zamanında kullanabilen işletmeler rekabette üstünlük sağlamaktadır.

Küçük işletmelerde planlamaya gereken önem maalesef gösterilmemektedir, ancak planlama bu işletmelerde, önemli bir yere sahip olmalıdır. Küçük işletmeler, kısıtlı kaynaklarla çalıştıklarından, planlama yapmadıklarında, ortaya çıkacak zararları karşılayacak güce sahip olamadıkları için kendilerinin iflas gibi zor durumlarda kalma ihtimalleri daha yüksektir.

Küçük ve orta ölçekli firmalar, insan kaynağının, nitelikli işgücünün şirkete olan faydasına inanma dönemindedir. Günümüze kadar ve hala da devam eden birçok yapıda, eleman alımları klasik yöntemlere yapılmaktadır. Referans, tavsiye ve gazete ilanı yollarına başvuruyorlar. İşe alım maliyetleri yüksek oranlarda. Ancak yanlış eleman alımı ise daha büyük maliyetlere neden oluyor.

Şirketin öncelikle kendi iç yapısını , organizasyonunu şekilendirmesi, sistemlerini oturtması, hedeflerin belirlenmesi ve doğru planlama ile mevcut işin çekici yanlarını ve gelecek hedeflerini, işe alacakları kişilere doğru şekilde aktarmaları gerekir. Bundan dolayı daha nitelikli personelleri işe almak söz konusu olabilir. İşe almak yetmiyor bu kişileri verimli ve perfomanslı çalıştırmak, uzun dönemli bir işbirliği olmasını sağlamak, sürekli motivasyon kaynakları yaratmak , çalışanın da işinden ve bulunduğu şirketden memnun olmasını sağlamak için bazı aktivitelerin olması ve çalışanlara verilen değerin hissettirilmesi gerekir.

Türkiye'nin ekonomik büyümesinde KOBİ'lerin rolü çok büyük. Yeni girişimler , yeni kurulan işler, yeni fırsatlar, kendi işinin patronu olma yolundaki trendler , bu büyümede etkindir. KOBİ'lerin daha efektif, daha büyüme odaklı olması ülkemiz adına yarar sağlayan unsurlardan biridir. Bu da doğru ve nitelikli işgücü ile gerçekleşmektedir.

Önemli bir nokta ise, bu tür işletmelerin büyüme sağladıklarında, etkin bir yönetim politikası oluşturmaları, şirketin iç fonksiyonlarını ayırarak ve gerektiğinde işi profesyonel yöneticilere bırakarak (kendilerinin de işin başında olması önemli tabii ki) daha yeni fırsatların, yeni yatırımların araştırılması, işin büyütülmesi, geliştirilmesi gibi konulara odaklanmaları önemli.

KOBİ'lerin KOSGEB tarafından alınan destekler kapsamında Nitelikli Eleman İstihdam Desteği mevcutdur. KOBİ'nin bu desteklerden yararlanması için; hedeflerini tespit etmeleri, stratejik yol haritasını oluşturması, desteklenme süresince işletmenin izlenmeyi kabul etmesi gerekmektedir. KOSGEB tarafından Firma Analizi yapılarak süreç başlamaktadır.

Nitelikli Eleman İstihdamı Desteğinin Kapsamı:
4 yıllık üniversite ve yüksek okul mezunları için aylık üst limit 1000 YTL olup toplam 18:000 YTL'dir. Destekleme oranı gelişmiş yörelerde %60'dır. Maksimum destek süresi 18 aydır. İşin gereği olarak beliritlen üst limitler dahilinde birden fazla nitelikli eleman çalıştırılabilir.

Geri ödemesiz destekler kapsamında bulunan Danışmanlık hizmeti desteği'nin üst limiti 20.000 YTL'dir. Ayrıca eğitim hizmetleri desteğinden de faydalanabilir. KOBİ'lerin AB Uyum Süreci döneminde işe alımlarını daha bilimsel ve kanıtlanmış yöntemler ile çözmelerini tavsiye ederim. Bugün teknolojinin ilerlemesi ile gündemimizde olan kariyer portallerine ilan vermek o kadar da maliyetli değildir. Gazete ilanları da bir opsiyon. Gelen başvuruların değerlendirilmesini ise uzman birine, danışmana ya da şirket içinde İnsan Kaynakları birimine bırakmalıdırlarlar. Danışmanlık şirketleri de müşterisi adına en uygun seçimi üstlenmekte ve patronun, yöneticinin, zaman ve iş yükünü ölçülebilir oranda hafifletmektedir.

İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından, Önerilerimiz:

• Kurumsallaşma Adımları
• Konusunda uzman profesyoneller ile çalışma isteği
• Doğru İnsan Kaynakları politikalarının yerleştirilmesi
• Çalışan personelin motivasyonunun sağlanması
• Yeni alınan personelin kurum kültürüne uyacak şekilde doğru seçimi
• Aidiyet duygularının yaratılması
• Uzun dönemli çalışabilecek ve sadakati yüksek çalışanlar yaratılması
• Performans değerlendirmeleri ve ödüllendirme sistemleri
• Bireysel Kariyer Planlamasının yapılması
• Yetki ve sorumlulukların doğru belirlenmesi
• Kişisel gelişimin sağlanması ve sürekli eğitimler
• Şirkete duyulan güvenin, inancın sağlanması
• Pozitif kişilerarası ilişkiler oluşturulması, Ekip ruhunun benimsetilmesi

İnsan Kaynakları alanına yatırım yapılmadığında ve kurumsallaşma sürecinden uzaklaşıldığında karşılaşılacak sorunlar:

• Eleman sirkülasyonu
• Motivasyonsuzluk ve Verimsizlik
• Şirketin genel performansında yaşanan sıkıntılar
• Üst yönetim tarafından alınan yanlış ya da eksik kararlar
• Büyümenin durması ya da küçülme hali
• Daha büyük maliyetler
• Nitelikli ve katma değer katacak personelin şirkete kazandırılamaması (Bu kişilerin bu tarz bir firmada çalışmak istememeleri )
• Sektördeki imajın, prestijin giderek zedelenmesi

Rekabetle yarışmak, varlığını sürdürebilmek, krizleri kolay atlatabilmek için, daha canlı ve daha gelişmiş bir ekonomiye sahip olmak ve büyümek için, Türkiye'deki tüm işletmelerin; en önemli varlıkları olan çalışanlarına, insan kaynaklarına yatırım yapmalarını ve önemsemelerini tavsiye ediyorum. Uzun dönemde, yaptıkları yatırımın, çok çok üzerinde bir geri dönüşle karşılaşacakları inancındayım.

ORNEK BAŞARI HİKAYESİ

Mobilya Sektöründe değişik bir fikir üreterek, tüm riskleri de alarak, herşeyini ortaya koyan ve bu fikire inancı çok güçlü, üretime geçen bir girişimciden bahsetmek istiyorum. Ekonomik zorluklar, finanse etmekteki yetersizlikler, işin zorlukları, sektörel sıkıntılar ile başbaşa olan bu kişi ve aynı zamanda yalnız biri. Çok farklı olan bir fikrin peşinden gitmek, tüm olanakları zorlamak, mücadele, çaba ve istek, bu kimseyi en sonunda hayal edilemez bir başarıya ulaştırmıştır. Şans faktörünün de etkili olduğunu düşünüyorum ayrıca.
En kritik taraf, doğru bir ekip kurmak oldu. Bu kişileri ikna etmek, ekip uyumu sağlamak, motive etmek, birlikte büyümek doğrultusunda etkilemek, kazan kazan ilişkisi ile yola çıkarak bu ilerleyen yolda güçleri birleştirmeyi sağladı ve peşinden sürükledi. Bu yolda zorluklarla karşılaşılsa da devam etmeyi bildiler ve inançlarını hiç kaybetmediler. Bugün ürettiği ürünleri, yurt içi ve yurt dışı olmak üzere satmakta, franchising noktasına gelmiş, yeni iş alanlarına girmek konusunda aktif, ve birlikte yola çıktığı kişilerle de ortaklık yapısına gittiği görülmektedir. Sıfırdan var olan, sadece bir fikir aşamasında bir projenin nasıl hayata geçtiğini ve büyüdüğünü anlatmak istedim. Ortaya çıkan tablo; başarı, somut bir iş, kazanç, tedarikçilere fayda, tüketicilere yeni bir opsiyon vb...
Hiçbirşey imkansız değildir.

AYŞEN ARIDURU
Fortune Danışmanlık A.Ş.
Managing Partner